«Лёс збярог нам Васіля Быкава, каб ён жыў і пісаў ад імя цэлага пакалення, ад імя тых, што юнакамі спазналі вайну і ўзмужнелі духам са зброяй у руках, для якіх дзень жыцця быў ровен веку жыцця» (Чынгіз Айтматаў).
19 чэрвеня 2019 г. спаўняецца 95 гадоў з дня нараджэння празаіка, публіцыста, сцэнарыста, грамадскага дзеяча, Народнага пісьменніка БССР (1980), літаратурнага генія, які для беларусаў стаў голасам праўды аб ваенных падзеях – Васіля Быкава.
Жыццёвы лёс і творчасць пісьменніка неразрыўна звязаны з нашым горадам. З 1947 г. В.Быкаў жыў у Гродне, спачатку працаваў мастаком у гродзенскіх майстэрнях, потым у рэдакцыі абласной газеты «Гродзенская праўда» (1947–1949). У 1949–1955 гг. служыў у Савецкай Арміі. Пасля дэмабілізацыі быў літаратурным супрацоўнікам, літаратурным кансультантам і стыльрэдактарам газеты «Гродзенская праўда» (1956–1972). У 1972–1978 гг. – сакратар Гродзенскага аддзялення Саюза пісьменнікаў БССР. На фотаздымках гродзенскага перыяду мы бачым пісьменніка на набярэжнай Нёмана, на Замкавых мурах, на вуліцы Э.Ажэшкі, у працоўным кабінеце, у рэдакцыі газеты «Гродзенская праўда».
У нашым горадзе Васіль Быкаў змяніў нямала адрасоў: жыў на вуліцах Вялікай Траецкай, Парыжскай Камуны, Свярдлова. У двары дома нумар васямнаццаць па вул. Свярдлова Васіль Быкаў разам з сынам пасадзіў дуб.
У Гродне былі напісаны лепшыя яго творы, якія сталі вядомымі на ўвесь свет: «Жураўліны крык» (1959), «Трэцяя ракета» (1961), «Альпійская балада» (1963), «Сотнікаў» (1970), «Абеліск» (1971), «Дажыць да світання» (1972), «Воўчая зграя» (1974), «Яго батальён» (1975).
Творы В.Быкава перакладзены больш як на 50 моваў свету. У экспазіцыі – выданні аповесцяў пісьменніка на англійскай, чэшскай, рускай, славацкай, латышскай, нямецкай, іспанскай мовах.
Увазе наведвальнікаў у экспазіцыі «Гродзеншчына літаратурная» прадстаўлены асабістыя рэчы пісьменніка: шарыкавыя ручкі, нож для паперы, дыктафон, гучнагаварыцель, кававарка, рэмень, гальштук, берэт, кашнэ. Новыя музейныя экспанаты былі перададзены Гродзенскім гарадскім грамадскім аб’яднаннем ветэранаў вайны, працы і ўзброеных сіл, на базе якога з 7 ліпеня 2003 г. дзейнічаў Музей Васіля Быкава. Як вядома, стваральнікам музея быў пісьменнік, кандыдат філалагічных навук, былы старшыня аб’яднання Мікалай Аляксандравіч Мельнікаў. З 2012 в.а. старшыні аб’яднання і кіраўніком Музея Васіля Быкава быў абраны журналіст, пісьменнік Аляксей Сідаравіч Дземідовіч. Менавіта дзякуючы гэтым асобам быў сабраны багаты архіў пісьменніка.
