У Музеі Максіма Багдановіча наведвальнікі могуць не толькі даведацца аб жыцці і творчасці паэта, але і паглядзець, як выглядала кватэра сям’і дзяржаўнага служачага сярэдняга дастатку ў канцы ХІХ – пачатку ХХ стст. Прыгожы старадаўні інтэр’ер чатырохпакаёвай кватэры падабаецца ўсім нашым гасцям без выключэння.
Ёсць сярод прадметаў і такія, што заўсёды выклікаюць здзіўленне або захапленне – металічныя літыя шчыпчыкі для цукру ў выглядзе птушыных лапак, вырабленыя ў Заходняй Еўропе ў канцы ХІХ – пачатку ХХ стст. і шкляная цукарніца з металічнай накрыўкай, аздобленай раслінным арнаментам. Вельмі часта наведвальнікі задаюць традыцыйнае пытанне: “А цукар там сапраўдны?” Каб атрымаць адказ, трэба наведаць наш музей!
Існаванне спецыяльных інструментаў для захопу цукру падкрэслівае яго важнасць у жыцці грамадства ў ХVІІІ-ХІХ стст. Пік папулярнасці выкарыстання шчыпцоў для цукру прыйшоўся на ХІХ ст., калі ў модзе апынулася салодкая англійская гарбата. Шчыпцы прыгожа аздаблялі, а іх захопы звачайна мелі гладкую паверхню або маглі быць зроблены ў выглядзе лыжачкі. Сустракаліся таксама шчыпцы з механічным захопам ў выглядзе трох зубцоў, каб браць цукар з цукарніцы.
Існавалі і вялікія шчыпцы для колкі цукру («кусачкі для цукру»), якія выкарыстоўваліся для таго, каб раскалоць цукар на кавалачкі. Потым невялікі кавалачак цукру з задавальненнм рассмоктвалі, запіваючы гарбатай. Гэту традыцыю і называлі «піць гарбату ўпрыкуску». Выраблялі таксама і камбінаваныя шчыпцы «браць-калоць». Аднак да канца ХІХ ст. яны выйшлі з моды.
Сёння часцей за ўсё цукар падаюць у пакетах, а не ў кубіках, таму шчыпцы – хутчэй прадмет калекцыянавання.
А ці ведаеце вы, што:
- Першымі ў свеце вырабляць цукар навучыліся людзі на тэрыторыі сучаснай Індыі.
- У 327 г. да н. э. грэчаскі гісторык Анексекрыт, які суправаджаў Аляксандра Македонскага ў яго індыйскім паходзе, зрабіў першае апісанне цукру: «У Індыі трыснёг дае мёд без пчол».
- У Сярэднявеччы ў Еўропе цукар лічыўся лекавым сродкам і прадаваўся ў аптэках.
- Першы ў свеце цукровы завод быў пабудаваны немцам Ахардам ў Кунэрне (Ніжняя Сілезія, цяпер тэрыторыя Польшчы) у 1801 г. Першы ў Расіі завод па вытворчасці цукру быў запушчаны ў 1802 г.
- Да канца ХVІІІ ст. цукар лічыўся прадметам раскошы, яго нават называлі «белым золатам».
- У Чэхіі ўсталяваны помнік цукру-рафінаду. Цукар у форме кубікаў быў вынайдзены ў 1843 г. менавіта ў гэтай краіне.
- У прамысловай індустрыі сыравінай для вытворчасці цукру служаць галоўным чынам буракі або трыснёг.
- За апошнія два дзесяцігоддзі спажыванне цукру чалавекам павялічылася амаль да 40 кілаграмаў на год, таму што цукар уваходзіць у склад большасці прадуктаў харчавання. Самае высокае спажыванне цукру на душу насельніцтва зафіксавана ў Бразіліі.
- Цукар прысутнічае ў самых нечаканых прадуктах, прычым у вялікай колькасці. Нават кетчуп і хлеб утрымліваюць у сваім складзе даволі шмат цукру.
- Цукар актыўна выкарыстоўваецца падчас вырабу пластмасы, скуры, у фармацэўтычнай, тытунёвай і іншых нехарчовых галінах прамысловасці.
- Штогадовая вытворчасць цукру ў свеце складае больш за 110 мільёнаў тон.